Święty Józef, choć żył dwa tysiące lat temu, pozostaje wzorem mężczyzny, który mógłby odnaleźć się także w dzisiejszym świecie. Jego postawa pełna pokory, odpowiedzialności i zawierzenia Bogu to wartości, które są aktualne i pożądane także dzisiaj. Gdyby Józef żył w dzisiejszych czasach, z jakimi wyzwaniami musiałby się mierzyć? Czy jego cichość i skromność pasowałyby do współczesnego modelu „prawdziwego mężczyzny”?

Św. Józef a odpowiedzialność w świecie niepewności

        Ksiądz Adam Łach w artykule „Prawdziwy mężczyzna” z 2003 roku podkreślał, że Józef był człowiekiem czynu, a nie słów. Jego męskość nie polegała na dominacji, lecz na trosce i ochronie tych, którzy byli mu powierzeni. Współczesny świat często przedstawia model mężczyzny jako kogoś, kto musi być przebojowy, pewny siebie, nastawiony na sukces i niezależność. Tymczasem święty Józef ukazuje inny obraz – mężczyzny, który służy i dba o innych.

       Gdyby żył dzisiaj, być może zmagałby się z presją współczesnej kultury, w której cichość i skromność bywają odbierane jako słabość. Może mierzyłby się z kryzysem ojcostwa, gdy wielu mężczyzn boi się odpowiedzialności za rodzinę.  A może mierzyłby się także z dylematami, przed którymi stają współcześni ojcowie i mężowie? Co może zrobić mężczyzna, gdy kobieta podejmuje decyzję o aborcji, a on pragnie, by dziecko przyszło na świat? Jak odnaleźć się w bólu po poronieniu, gdy społeczeństwo skupia się na kobiecie, a ojciec pozostaje w cieniu, często bez prawa do żałoby? Biorąc pod uwagę postawę Józefa sprzed dwóch tysięcy lat, prawdopodobnie pokazałby, że prawdziwa siła nie polega na dominacji, lecz na wiernym wypełnianiu obowiązków, nawet w trudnych warunkach.

        Przypomnijmy, Józef stanął przed dramatyczną decyzją, gdy dowiedział się o ciąży Maryi. Mógł ją oddalić, zostawić samą, ale podjął decyzję pełną miłości – przyjął ją i dziecko, choć nie wszystko rozumiał. Współcześni mężczyźni również stają przed podobnymi wyborami. Czy współcześni mężczyźni mogliby czerpać z jego postawy? Oczywiście, w końcu ich rola nie sprowadza się jedynie do biologicznego ojcostwa, ale do gotowości do ochrony i wsparcia. 

Józef – ojciec obecny mimo trudności

         Papież Franciszek w liście „Patris corde” z okazji 150. rocznicy ogłoszenia św. Józefa patronem Kościoła powszechnego podkreśla, że Józef był ojcem „czułym i kochającym”. Dzisiaj, w świecie pełnym wątpliwości i kryzysu wiary, Józef powinien być przykładem dla tych, którzy szukają prawdy i sensu życia. 

          Zapewne współczesny Józef także musiałby mierzyć się z dylematami moralnymi dotyczącymi rodziny, pracy i prawdziwych wartości. Być może stałby się wzorem dla mężczyzn szukających sensu w świecie, który coraz częściej odrzuca tradycyjne wartości. Pokazałby, jak godzić wiarę z codziennym życiem, jak być mężem i ojcem w świecie, który coraz częściej podważa rolę rodziny… Współczesny kryzys ojcostwa sprawia, że coraz więcej dzieci dorasta bez obecności ojców. Niektórzy mężczyźni, mimo chęci bycia częścią życia dziecka, są od niego odsuwani przez system prawny lub decyzje matek. 

           Święty Józef mógłby być dla nich wzorem ojcostwa, które nie poddaje się przeciwnościom i nie ucieka od odpowiedzialności. Józef uczy, że ojcostwo to nie tylko kwestia prawna- to misja, której nie można porzucić. Pokazałby, że ojcostwo nie kończy się na więzach biologicznych, ale jest misją, którą należy wypełniać nawet wtedy, gdy okoliczności są trudne.

Józef – pracownik i obrońca rodziny

            Święty Józef był cieślą, człowiekiem pracy. Gdyby żył dzisiaj, pewnie byłby inżynierem, biznesmenem, przedsiębiorcą a może skromnym rzemieślnikiem. Mierzyłby się z problemami współczesnego rynku pracy, z niepewnością zatrudnienia, inflacją, polityką czy presją czasu i sukcesu. Jednak należy pamiętać, że jego postawa wobec brzemiennej Maryi pokazała, iż wartość człowieka nie wynika z jego zawodu/kariery. Biblia nazywa Józefa „sprawiedliwym”, który nie chce Maryi narazić na zniesławienie, zatem jego męskość wynika z tego, jak traktuje swoją rodzinę i bliźnich.

            Dziś wielu ojców zmaga się z dylematem: jak pogodzić pracę z czasem dla rodziny? Józef uczył, że to, co najważniejsze, to obecność i troska. Współczesny Józef być może nie miałby najdroższego samochodu czy prestiżowej posady, ale jego siła tkwiłaby w czymś innym – w miłości do swoich bliskich, odpowiedzialności za swoją rodzinę i ustaleniu priorytetów.

Józef – odpowiedź na współczesne pytania o męskość

             Obserwując dzisiejszy świat, widzimy, że coraz częściej cenimy tych, którzy są głośni, przebojowi, dominujący. Św. Józef był inny – działał w ciszy, ale jego rola w historii zbawienia była ogromna. Był opiekunem, nie szukał poklasku, lecz był wierny swojemu powołaniu. 

             Może w dzisiejszym świecie uczyłby nas, że nie trzeba być celebrytą, by mieć znaczenie. Skromność i pokora – to cechy, którymi wyróżniał się Józef. Dzisiejszy świat wymaga od mężczyzn siły, sukcesu i pewności siebie. Czy empatia i pokora nie są już męskie? Czy wymagania dotyczące sukcesu, nie powodują, że współcześni mężczyźni przestają radzić sobie z emocjami a tym samym unikają odpowiedzialności za problemy współczesnego świata? Społeczeństwo niechętnie mówi o męskiej depresji, a tymczasem wielu ojców i mężów zmaga się z nią w samotności. Utrata pracy, statusu społecznego tak bardzo „wymaganego” przez współczesny świat, rozwody, utrata dziecka czy niemożność wpływu na jego los ( terminacja ciąży, odsunięcie od rodziny) – to wszystko może prowadzić do kryzysu psychicznego, którego wielu mężczyzn nie umie nazwać ani przepracować. Współcześni mężczyźni często czują się zagubieni – nie wiedzą, jaka jest ich rola w społeczeństwie, rodzinie, relacjach. Czy mają być silni i nieokazujący emocji? Czy powinni być wrażliwi, ale ryzykując, że zostaną uznani za słabych?

            Święty Józef, choć nie mówił wiele, nie był bierny wobec trudności. Nie odszedł, gdy życie postawiło go przed wyzwaniem – Narodzenie Jezusa, którego się nie spodziewał. Nie załamał się, gdy musiał uciekać z rodziną do Egiptu. Jego postawa pokazuje, że męskość nie polega na braku emocji, ale na umiejętności przeżywania ich w sposób, który prowadzi do działania. Pokazuje, że prawdziwa męskość nie mieści się w schematach. To nie kwestia wyglądu, statusu społecznego czy sukcesów zawodowych, ale gotowości do miłości i poświęcenia czyni go prawdziwym mężczyzną. Jego postawa mogłaby być odpowiedzią na współczesne kryzysy – kryzys ojcostwa, wartości, wiary. Pokazałby, że prawdziwa męskość to nie egoizm, lecz gotowość do poświęceń.

            Święty Józef, choć żył dwa tysiące lat temu, jest niezwykle aktualny. Współczesny świat potrzebuje mężczyzn takich jak on, potrzebuje ojców, którzy nie uciekają od swoich obowiązków i odpowiedzialności, mężów, którzy kochają i chronią swoje rodziny, ludzi, którzy w cichości i pokorze wykonują swoje zadania. Dziś, kiedy tak wielu mężczyzn czuje się zagubionych, święty Józef przypomina, że prawdziwa siła tkwi nie w głośnych słowach, lecz w cichym i wiernym działaniu opartym na prawdzie z Bogiem.

Tekst: Anna Gańska